Universitätsbibliothek Freiburg i. Br., RA 2.2015/6
Aldrovandi, Ulisse
Ulyssis Aldrovandi Philosophi Ac Medici Bononiensis, Historiam Naturalem in Gymnasio Bononiensi profitentis, Ornithologiae Hoc Est, De Avibus Historiae Libri XII: Adiectus est Index geminus: alter Capitum; alter Rerum & Verborum ([3]): In Qvo Aves Aqvaticae Maiores Minoresqve Describvntvr, descriptae legentibus delineatae ob oculos ponuntur, natura earum, mores & proprietates ita declarantur, vt facile quicquid de iisdem dici queat, hinc peti poßit
Frankfurt am Main, 1635
Seite: 100
(PDF, 199 MB)
Bibliographische Information
Startseite des Bandes
Zugehörige Bände
Anatomische Literatur

  (z. B.: IV, 145, xii)



Lizenz: Public Domain Mark 1.0
Zur ersten Seite Eine Seite zurück Eine Seite vor Zur letzten Seite   Seitenansicht vergrößern   Gegen den Uhrzeigersinn drehen Im Uhrzeigersinn drehen   Aktuelle Seite drucken   Schrift verkleinern Schrift vergrößern   Linke Spalte schmaler; 4× -> ausblenden   Linke Spalte breiter/einblenden   Anzeige im DFG-Viewer
http://dl.ub.uni-freiburg.de/diglit/aldrovandi1635-3/0112
Vlyffis Aldrouandi

Vantum yaleant volandi ceientatehae volucres > Chorus a-

zlnHtUm*

V O t A T V $.

C^pud * Euripidemin primisdemonftrat: nam fucceffu rerUm
Menelai &Helena: afFe&usinGruesmutariexoptat, vtquamci-
\ tiflimc Menelaiaduentum mLaconidem nunciare poflcc. Canit

aucemex interprete.

Vtinam volucresper aera
Liberartmure Lybta
Aues auguralet
Reliciu t-yemaltbmpluttiis^
Cumredeuniantiquijftma
Tifiul&obtemperar/tes
Pafiorts {quiarenttt
\ Soli campos,&fru8iferot

Aduolansperjonnt,
Quandolongisvifenda collit
Vtcinamqjnubibmviam
y TranantesmedtisvolautritisfubPltiddibM
\ EtorionemnoHurnum
hiunciate nuncium
Affidentes Tiurota Grues
Quod Menelam Dardani
Euerfavrbeveniatdomum.
Cffterum qua: circa volacum,migratiQnem3reuerfiorternq; Gniurh
obferuantur,ea hoc in loco conlcribemus omnia eodem planc or-
dme,quo Omithologus:quandofcilicetauolent,vnde,quo, quo-
modo, quamakc, quo ordine, quibusvencis;icemducisearum.
&cuftodum vigilumq;hiftoriamaddemus: prserefea nunquidla.
pidcs arenamque geranc. &quam obcaufam, &quomodo cum
leffa; funr>dcfcendanc,& no£tu quiefcant: quandodenique adnos
& quomodoreuertantur. Quodhautem ,qu2eforte Ynius argu-
menti efle queant, non vnopianelocomemorabimus, velcanfls
nonnihilfubefleexiftimabicle&or £equus,vel feftinantiintertan-
toslucubrandilabores calamoignofcet. Natura omnia imbecil*
liora animalia migrare ad temporum mutaciones docuic, veluti
in Anferum ferorum hiftoria dictum eft. Coturnices quidem B&-
dromiont> hoc eft menfe Augufti a Bsedromiis facris ita appellato,
b InAriliide vc * Plutarcrius notat: Grues M&maBtriont; eft veroMaunacte-
■* 'rionapudAthenienfesmenfis,inquoficaequinodium,amemacla,
cLibiocn q#od turbidum aera fignificat. c Plinius etiam Coturnices aic
' femper aduenire ante Grues : vtrajque cnim eundem temporis
ordinem feruantredcuntes & auolantes. Nosinquit Ornitholo-
gusproximo anno Septembris die vndecimo Grues primum mi-
grautesaudiuimushoravnaante no&em.Sed Grus,vt eftapud D.
Ambrofium,frequenteramatperegrinari, &apudi£lianum omne
tcrrarum orbcm peragrat, nec diu in eadem regione permanet»
& moreRegisPerfaruma:ftiuahybernaq;conficir. Albertuscon-
tra.aues, inquit, quasdamnonmutantlocum,autvtGrucsapud
nos continuchyeme &a?ftatcfuntj regio noftra perquamfrigida
luadragmta feptem fere gradibus latitudinis ab «quinoctiali di-
let. CumThraciam relinquunt, >Elianus frequentes congregari
fcribitadHebrumfluuium,& vtaliiadduntin turmasatq; ordines
fefe difponunt: Quod in primis etiam teftatur Oppianus cancns:

il$T W Ai6ti7m> >yq Ayv7r%io geeteoH
y'Tl*mwsyittywvfflcsy%Tfyrtyoy>>vM id eft,
Et velut Aithiopum ventunt, Nihiltfcfluentd
Turmatim Palamedu aues^ctlfeqjper altum
Aera clamantet.

Cumigitur iamproximumeft, vt auolent, hybcrnl circa Nilurri

A res,& nocturni diurnis fuccederentj vc volances Grues fuperarent»
Commcndat quoqueHomerusharum auiumpernicitatem irt Vd-
lando vocabuIo*p^wJ)«vtf«$/4w^7*^M'«»» Qu.od & / Arioftus f Cdnt.t»
ppeta eleganciflimis fuis verfibus depinxit, Ynaaltitudinem YOla- $#.49«
tusfupra Aquilamextollens;

Comincio h poco a poco indi a leuarje
ComefolfarlaperegrinaCrue.
Checorrerprima e poi veggiamoalzdrfk
Ala terra vicina vn braccio 0 due
Et quando tutejoho allariaJparfit
Velocijfimtmojlra V ali aliJue
Siadaltol&egrontante bdttefali
Ch'atantaaltezzaapenaAquitafdle.
Ifidorus rationem reddens,cur tamalce volent>excelfa£rioB exciiV*
fa,vcquidamhabentcodi<£esimprefli) pctunt,inquit,quofacilius
videant.quaspetunt.terras SedOrus, Anftoteles, Plinius& Op-
pianusaltihuiusvolatuscaufamnonlolumadidreferunt, vtlon-
ginquam terram,quam petunt, profpiciant,fed vt fi cjuando nubes
tcmpeftatcmque viderint, fe fe in terram refcrant, & humi quie-
B fcant.Quandoquidemfacilevtalia corporaleuiaventisrepencinis
coticutiuncur & ptocellis interturbantur & fineordine volantes
difperguntur. Dari poteft & aliaratio,quod vbi montes fuperauc-
rint pnores apofterioribus defefli,autad volatum tardioribus con-
fpicipoflint. Quodverotam nodtu quaminterdiu volent,nouum
eft in his,nec in aliis volucribus repenri poteft. Quando igitur pro*
ficifcuncur,congruunt,atq;confentiunt,& vt g Lucanusait;
■Primoque volatu

Effingunt varias vifu monftrante figurm.
Pofteavcro inter volandumordinem conftituunt, nimirumfor-
mam trianguli oxygonii* vt aerem aducrfum facilius penctrcnt»
Meminic huius Ioannss Tzcc2es,cum ait:

Hjyeme auttm venientt in Algyptum f»fiinantes \
Triangulum, reilangulumfaciunt horum volatum
Vtaeremincidantficfacilim. .
Meminitetiam^Ciccro.IUudabAriftotclcanimaduerfum, aquo tib.t^
pleraq; nonporeftquismirari? Gruescum4oca calidiora petcnces nat.Dfff-
maria tranfmictunt,triangulos formse ehSciunt, eius autem fummo
anguloaerabiisaduerfus pcllitur: deinde fenfimab vtroq;laterc
tanquam rcmis, ita pcnms curfus auium leuatur. Bafis autem
trianguli, quam Grues cfficiunt > ca tanquam a puppi ventis adiu-
uatur. At cum fpiritus eft latgus, &aeralperior, non vtiintran*
quilhtate volant>luna:autfrontis in moremcuruato agmine > fed . ...
cum nobilior iis eft przecautioi Statim cnim, vc ait i Plutarchus>1 ttbidej 1
in triquctramfiguramconducloagmine» cufpidcciusfigur^Icin- ^i^^
duntcircumfluumacrem,neordinesrumpi ab copoflinti quam-
uis k Lucanus orbicularem figuramtempeftateaducnicntc infti- *>tih.$*
tuereeascanat:

Mox vbiptreufftt denfm ftoiui altiof dlM
Confujos timere immixt&glomerantur inorbsi."
quadraginta leptem rere gradious latituainis ao «quinoctiau di- Similitcrcumfeab Aquila impetiperfpiciunt>orbicularcmrigura
flct. CumThraciam rclinquunt, >Elianus frequentescon^recari efBciunt,&concrada:in finum.falcatiequeexifturtt, quemadmo-

dum Virgilius de Cycnu fcribit, vt Scruius annotat ad hunc locum*

Et cdetu einxerepolum.cantufque dedere.
Plinius,inquit Seruius, omnes aues colli longioris, in quarum nu-
mero pOtiffimum Gruesfunc, crcdto collo volateaic, vt ftquens
pondus capitis pra?cedentis cauda fuftentet; vnde & prima plc*
lumqs deficiens rclicT:o loco incipit efle poftrema, & in ccctu fe o-
mncs inuiccm fuftinerc. Qjiod itcm loco citato dicit M.Tulhus*
In ttrgopr&teruoldntium cotla & capitd repomnt, quodquia ipfe duxfa~
vi&usdefiderioincenf»ea,vtferunr,qua; interaliasatate maxima ^ cerenonpotefi,quidnonbabtt,vbinitatur,reuoluai,vttpfequoquequie-

fcAii Incimlockmfueceditfroxims,iisquaacqftieutre,eaquevicijfttudo

eft,& velutifeneitute decrepira, ter circa vniucrfum gregem vb
\ lansdifccdat, fupiemumque vita;diem conficit> reliqua; Ybi hanc
ptimofepulturaaffccerint, editoclamore canquam deceflusfigno
xeclainiEgyptumicerfaciunc, veluti eleganticarmine perftrinxic
loannes Tzetzes,quod Lacine reddirum fic fonac.

Quando i^iturin JEgyptumfunt reuetfur&(Grues')
Vbi ad Hebrumfluuium Thracenfem vtntrint
Trimum aggregantur admacerias atqj ordines,
Omnium autem fenior earum Grus, qua iUicfunf
Circum currens vndique exercitum lufirans,
Statim procidens iacet mortua,quam cumfepelierint itta
PerguntadMgyptumvolatu.

Qtiod aucem frigus Thraciae hybernum cas migrarc cogat,plurimi
auchorescomprobant, atinter caneros in primis^Elianus Grues
dicitinThracia nafci, vbi hyems folet efle atrox, & cempeftas
perfrigida, idcircoque eam amdre profequi, atquc in ea a:ftmo
temporc vclutpatria; fedisftudio capcas degere. medioaucumnd
falucis ergo, fiigoris Yim non fuftinences, tanquam cerra; ambi-
tum,ccelimutationem>tsmpornmq; varietatcmfcientia & cogni.
tionc comprehendcrint, frequentes in ^Egyptum & Lybiam &
ilib.j* thiopiam proficifci > vtipauloanteexLucanodiximus,& 4 Clau-
dianusquoq; teftatur,canens:

........ -Grues&jliuarelinquunt

Thraci», eum tepido permutani Stryrhond tiilo.
e lnHiCkha* Item e Euripidds: A&o-s olum of&pov yJ%aot^ %&[ttptiti id efj,

, Lybia: Aues augurales imbrem relinquenteshyemalcm. Item B.
Mantuanus.

— Gruibusfimilet quoi bruma coegit

Qtt&rerelittoribusvicinatepentibusarua.
In volatuscelencate.vcdiximus, plurimum prarftant Grucs, quod*
etiam. Cytus Regum potentifllmus non ignorauit,qui per interual-
la Iocorum fuos tabellarios ita difpofuifle legitur, vt fatigatis iec^-

inomnicurfufitrudtur.tzaCfr hoc volatu imitantur httcras quafdam
vt innuit,dum canit:

ThgenteeidmereGruis&jiiudretinqukht
Thracia, ctim tepido permutant Strymona Kife
Ordinibm vdriis,per nubila texitur alts
Litterdpenharumque notis infcribitur det.
t).tlkvoaymusadRufiicumdtVita monafiicd fcribit etiam: Grttti
vnam Jequi ordine literato. Idem pariter Ahfercs fylueftres fa-
ciunt, qui & ipfigregatim volantfcslitteramefhciunt. De vtrifquC
Tzetzes.

TcSt imtv fyctaw 0 fjyibi) tyy rmyjwm -rtiyet-i

Hu(Qm\\>\x%\admodumfimileagunt &Anftrum gsnerx.
Velutia nbbis cum deAnferibus ageremus,didum cft.Tccigit CUfl-
dem ordinem hoc catmint / Marcialis dt Gruibusloqucns: I &ib,fy

Turbabti verfm, & litttra tota rdolabit,
Vhdmptrdideru fi Palamtdis auetn.
Et m Lucanus ingruencecempeftateturbari inquicns* txi&ibj»

Et turbata perit difperfis litterd penhis.
Suntquieamliteram,quam GruesinterYolandtimefxiciunr, Tpfilo
compararertt, alii Alphd delineate Volunt exadius quam Tpfiloti.
Prior fentcntia tamcn magisprobatur,inuentidnemqueilUuslit-
teracxauium harum volatu obferuatas Palamedi afcribunt, Re-
ccrttioresquidam nofa inddcli GrueS eodem vdlucri fuoordinelit*
tetam Alambddyoi\x\$ tepraTfentareputant. Illud praetereainccr0-
mncsconftat Cadmiimfedecim httetas eX Phccnicia inGrsciarri
detulifle A.i t.A.E.tt.I.K.A.M.^.o.U.S.T.T. HifqucPajamederft
Troiand bello cjuatuor adieciflc <p. X. quasfimul ciimof-
diiieacieia Gruibds didiceric. QUdd fi admittimus, Palamede*
ncc A nec A,nec t inUenerit,& merito quifpiam dubitet,quomodc»
aliqua iftarum,Palamcdis littera,aut curGrucsab cirtsfigura Pala^
medis aucs vocari poflltit* Ornithologus quidcm,quod ad ordinis


Zur ersten Seite Eine Seite zurück Eine Seite vor Zur letzten Seite   Seitenansicht vergrößern   Gegen den Uhrzeigersinn drehen Im Uhrzeigersinn drehen   Aktuelle Seite drucken   Schrift verkleinern Schrift vergrößern   Linke Spalte schmaler; 4× -> ausblenden   Linke Spalte breiter/einblenden   Anzeige im DFG-Viewer
http://dl.ub.uni-freiburg.de/diglit/aldrovandi1635-3/0112